"سيمان" يا سمنت واژه‌اي است كه از لغت سمنتوم رومي گرفته شده و قدمت آن به پيش از ميلاد مي‌رسد.
"سيمان" يا سمنت واژه‌اي است كه از لغت سمنتوم رومي گرفته شده و قدمت آن به پيش از ميلاد مي‌رسد. مصرف آن در ساختمان پانتئون شهر رم واقع در ايتاليا كه مربوط به 27 قبل از ميلاد است نيز ديده شده. برخي هم كشف سيمان به شكل امروز را مربوط به معماري انگليسي بنام ژوزف اسپدين مي دانند كه از پختن آهك و خاك رس در حرارت بالا و آسياب كردن آن موفق شد ابتدايي‌ترين نوع سيمان را كشف و آن را در تاريخ 21 اكتبر 1824 به نام خود در انگلستان ثبت كند و محصول به دست آمده را سيمان پرتلند بنامد.
سيمان كه از آن به عنوان ماده اي كه قابليت چسباندن ذرات به يكديگر و در نهايت بوجود آوردن جسم يكپارچه را داراست ياد مي شود؛ شامل تركيب مصالح آهكي، رس، سيليس و اكسيدهاي معدني در دماي 1400 تا 1500 درجه سانتي‌گراد است كه پس از حرارت دادن آنها، جسمي به نام كلينكر حاصل مي شود و از آسياب كردن آن به همراه مقدار مناسبي سنگ گچ، تيپ‌هاي مختلفش بدست مي‌آيد.
از سوي ديگر؛ نگاهي به تاريخچه سيمان در ايران هم نشان مي دهد از تاريخ توليد و مصرف سيمان در كشور ما اطلاع چندان مشخصي در دسترس نيست، هر چند برخي معتقدند ورود سيمان به ايران توسط افرادي بوده كه از آن براي ساختن بناهايي نظير كليساها و سفارتخانه‌ها و تاسيسات بندري استفاده شده است.
با اين وجود از آنجايي كه سيمان، كالايي ارزان قيمت و سنگين وزن است و مصرف آن وقتي مقرون به صرفه است كه محل توليد و مصرف نزديك به يكديگر باشند، بنابراين پس از مدتي تصميم بر اين شد كه با توجه به وفور مواد اوليه سيمان در ايران، از محل عوايد حاصل از قند و شكر يك كارخانه 100تني(روزانه) توليد سيمان تاسيس شود و بر اين اساس در سال 1310 مطالعات اوليه زمين‌شناسي منجر به انتخاب محلي واقع در 7 كيلومتري جنوب تهران آن زمان در كنار كوه بي‌بي‌شهربانو شد و كار احداث اين واحد نيز با سرمايه 8 ميليون ريالي در بهمن‌ماه 1312 به پايان رسيد و بلافاصله بهره‌برداري از آن آغاز شد.
بر اين اساس بايد گفت هر چند صنعت سيمان در كشور ما عمري حدود 80 ساله در كشور دارد و 50 سال پس از ژاپن، 60 سال پس از آمريكا، 70 سال پس از آلمان و 100 سال بعد از انگليس از اين صنعت در ايران رونمايي شد اما اين صنعت در روزگاراني نه چندان دور در زمره يكي از صنايع سودآور و در عين حال كم ريسك و مورد توجه كشور به ويژه در سالهاي رونق ساخت و ساز و خريد و فروش مسكن بوده است؛ به طوري كه درآمد بالاي دولت‌هاي نهم و دهماز فروش نفت و توجه آنها به توسعه طرح‌هاي عمراني و همچنين احداث پروژه‌هاي مسكن مهر باعث شد تا تقاضاي سيمان در داخل كشور افزايش چشمگيري داشته باشد و حتي در بسياري مواقع كشور با كمبود توليد و عرضه سيمان روبه‌رو شود.
البته اين روزها جداي از موضع كاهش درآمدهاي نفتي كه پروژه هاي عمراني و سدسازي در كشور را تحت تاثير خود قرار داده است و موجب كاهش مصرف سيمان در كشور شده، عوامل مختلفي از جمله ركود اقتصادي، كاهش چشمگير ساخت و سازها در كشور، شرايط سوخت و برق رساني به كارخانه‌هاي سيمان در زمستان و مواردي از اين دست را نيز بايد به دلايل عدم مصرف سيمان در كشور اضافه كرد كه علاوه بر اين موضوعات كاهش صادرات سيمان نيز صنعت سيمان را تحت تاثير خود قرار داده است؛ چرا كه كشوري چون عراق كه به دليل سالهاي پياپي جنگ و ويراني يكي از مشتريان پرپتانسيل سيمان ما در چند سال گذشته بوده است و بيش از 60 درصد صادرات سيمان ما به اين كشور صورت مي گرفته، چند سالي است كه با كمك اروپايي ها اقدام به ساخت كارخانه هاي سيمان كرده كه اين موضوع صادرات سيمان ايران به عراق را به شدت تحت تاثير خود قرار داده است.
بر اين اساس تازگي ها نيز دبير انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان با اعلام اينكه كارخانجات سيمان در شرايط خاصي قرار دارند، گفته در حال حاضر هر ماه 5 ميليون و 200 هزار تن سيمان در كشور توليد مي شود كه ماهانه يك ميليون و 200 هزار تن آن مازاد است و از سال گذشته تاكنون با مازاد 8 ميليون تن سيمان در كشور روبرو هستيم.
با اين وجود و جداي از همه مشكلات برشمرده شده براي صنعت سيمان در كشور طي چند سال گذشته بايد گفت به دلايل مختلف از جمله تحريم ها و سياستهاي كنترل تورمي دولت، اقتصاد كشور در ركود بسر مي برد و در همه جاي دنيا زماني كه اقتصاد دچار بحران هاي شديد ركودي مي شود از حوزه ساخت و ساز و نيز مسكن براي نجات آن استفاده مي شود چرا كه ساخت و ساز و بازار مسكن به صورت مستقيم و غيرمستقيم با بيش از 200 صنعت و شغل در ارتباط است كه يكي از اين صنايع مهم و زيربنايي در بحث ساخت و ساز، صنعت سيمان بشمار مي آيد.
بر اين اساس نيز چند ماهي است كه دولت سعي بر اين دارد تا با افزايش وام مسكن و دادن تسهيلات به خريداران شرايطي را رقم بزند تا ساخت و سازها در كشور به جريان بيفتد و با چرخيدن چرخ صنايع و شركتهاي مختلف شاهد خروج اقتصاد از ركود باشيم؛ هر چند برخي از كارشناسان رونق بازار مسكن و ساخت و سازها در كشور را دستكم در كوتاه مدت اميدوار كننده نمي دانند و برخي نيز شرايط اعطاي وام مسكن را دشوار و سخت و نيز با بهره زياد و پروسه اي اداري و زمانبر مي دانند كه ميل و رغبت مردم را از گرفتن وام مسكن سلب مي كند و مي توان گفت دادن وام مسكن با نرخ هاي بالا نيز نمي تواند به رونق ساخت و ساز و نيز صنايع مرتبط با آن از جمله صنعت سيمان بينجامد.
نكته قابل توجه در اين زمينه اينست كه در همه جاي دنيا در زمان ركود تلاش بر اين مي شود تا با دادن وام و تسهيلات كم بهره به توليدكنندگان و صاحبان صنايع، طرف عرضه تحريك شود، چون زماني كه قيمت تمام شده محصولات براي توليدكنندگان كمتر شود اقدام به فروش محصولات خود با قيمت كمتري مي كنند و در نهايت تحريك طرف عرضه مساوي مي شود با تحريك طرف تقاضا و در نهايت خروج اقتصاد از ركود و تحرك و رونق صنايع مختلف.
همچنين تجربه جهاني نشان مي دهد در كشورهايي كه از بازار ساخت و ساز و مسكن براي خرج اقتصاد خود از ركود بهره جسته اند شرايط به اين گونه بوده كه دولت ها با دادن تسهيلات ارزان قيمت به سازندگان موجب شده اند تا قيمت تمام شده مسكن در آن كشورها پايين بيايد و مردم اقبال بيشتري به خريد و فروش مسكن از خود نشان دهند و اين موضوع يعني خروج اقتصاد از ركود و رونق اقتصادي و در نهايت چرخش چرخ صنايع و شركتهاي مختلف از جمله سيمان.
از نگاهي ديگر مي توان به اين نكته اشاره كرد كه در زمان نبود رونق در بازار ساخت و ساز مسكن، مي توان با اجراي سياستهايي برخي صنايع از جمله صنعت سيمان را به توليد و سودآوري رساند كه از جمله اين موارد مي توان به جايگزيني بتن به جاي آسفالت در جاده‌سازي اشاره كرد كه اجراي آزمايشي آن در اقليم‌هاي مختلف آب و هوايي كشور مقرون به صرفه بودن آن را هم از لحاظ اقتصادي و هم از لحاظ فني به اثبات رسانده است و گويا تنها مشكل پيش روي در اين طرح، نبود ماشين‌آلات در كشور است كه با رفع اين شكل تا حدودي مي توان به بازگشت رونق به برخي صنايع از جمله صنعت سيمان اميدوار بود.
از طرفي ديگر مي توان اين نويد را داد كه در صورت اجرايي شدن مفاد توافق هسته‌اي و افزايش درآمدهاي دولت، توجه به طرح‌هاي عمراني بار ديگر در برنامه هاي دولت قرار گيرد كه اين موضوع نيز مي تواند خبر خوشايندي براي فعالين حوزه هاي مختلف از جمله صنعت سيمان در كشور باشد