به گزارش خبرگزاري تسنيم به نقل از المانيتور، در اواسط ماه ژانويه، يك تانكر ايراني كه به يك شركت نفتي اسپانيايي اجاره داده شده بود به سواحل اروپا رسيد. اين تانكر دو روز بعد از اولين سالگرد اجراي برجام و مدتي كوتاه پس از روي كار آمدن دولت دونالد ترامپ در آمريكا در بندر آلگسيراس اسپانيا پهلو گرفت. سيروس كيان ارثي، مدير عامل شركت ملي نفتكش ايران ضمن تمجيد از اين اتفاق گفت: «امروز پس از حل مشكلات بيمه اي، طبقه بندي، پرچم و مسائل مربوط به مجوزهاي بين المللي كشتي هاي ايراني ما شاهد يكي از دستاوردهاي ديگر برجام در بحش حمل و نقل دريايي بوديم.»
قبل از توافق برجام، پهلوگيري و تخليه محموله هاي نفتي توسط تانكرهاي ايراني در بنادر اروپايي غيرممكن بود.
از جنبه هاي مختلف، از سرگيري ارسال نفت توسط تانكرهاي شركت ملي نفتكش ايران به اروپا گامي بلند براي تهران است . فارغ از اينكه استفاده از تانكرهاي ايراني احتمالا براي حمل نفت ارزان تر تمام خواهد شد، اين دستاورد يك جنبه سياسي نيز دارد. شركت هاي كشتيراني بين المللي و شركت هاي بيمه اي ممكن است در پرتو تحريم هاي احتمالي جديد دولت آمريكا عليه موسسات بين المللي طرف همكاري با ايران، موضع محتاطانه تري نسبت به همكاري ها با تهران اتخاذ كنند. بايد خاطر نشان كرد كه در سال 2010، وزارت خزانه داري آمريكا شركت دانماركي مائرسك را به دليل همكاري با ايران بيش از 3 ميليون دلار جريمه كرد. تهران مطمئنا مي تواند با استفاده از نفتكش هاي خود، نفت را به شكلي انعطاف پذيرتر و ايمن تر به دست مشتريان برساند.
اما اين گام تغيير چنداني در چشم انداز صنعت انرژي ايران ايجاد نمي كند. در يك سال اول اجراي برجام، ايران در كوتاه مدت توانسته توليد و صادرات نفت خود را به ميزان حداكثري افزايش دهد و به سطح قبل از تحريم ها برساند. همه اين اتفاقات قبل از پهلوگيري اولين تانكر ايراني در سواحل اروپا رخ داده است. در واقع، صادرات نفت ايران به اروپا مدتها قبل از آزاد شدن ورود تانكرهاي ايراني به سواحل اروپا شروع به افزايش كرده است.
توانايي ايران در افزايش توليد و صادرات نفت خود و رساندن آن به بالاتر از ارقام فعلي، در گرو استفاده اين كشور از تانكرهاي ايراني نيست. بلكه مجموعه اي از موانع ديگر وجود دارد كه بايد بر آنها غلبه شود. ايران بايد ظرفيت توليد خود را از سقف حدود 4 ميليون بشكه فعلي بالاتر ببرد. براي رسيدن به اين هدف؛ تهران به جذب سرمايه گذاري و فن آوري خارجي نياز دارد. به گفته بيژن نامدار زنگنه، وزير نفت ايران، صنعت انرژي كشور به حدود 100 ميليارد دلار سرمايه گذاري خارجي نياز دارد. اما در مقطع زماني فعلي مشخص نيست كه آيا حسن روحاني در متقاعد كردن شركت هاي خارجي براي سرمايه گذاري در صنعت انرژي كشور موفق خواهد بود يا نه.
ايران بايد به جاي يادداشت تفاهم هاي غيرالزام آوري كه تاكنون در دستور كار داشته، با انعقاد قراردادهاي الزام آور با شركت هاي چند مليتي تعامل كند. با توجه به افزايش حملات لفظي دولت ترامپ عليه ايران و تحريم هاي جديدي كه به بهانه آزمايش موشكي عليه تهران وضع شده، اين تغيير وضعيت تفاهمات با شركت هاي نفتي دشوار خواهد بود.
استقبال اروپا از تانكرهاي ايراني كه با روي كار آمدن دولت ترامپ در آمريكا همزمان شده، يك گام مثبت رو به جلو و سمبل پيشرفت در تعاملات ناشي از برجام بين ايران و اروپاست. اما از نظر بروكسل و تهران، كه هر دو خودشان را به ادامه اجراي برجام متعهد مي دانند، اين دستاورد همچنين توجهات را معطوف چالش هاي پيش رو در زمينه تضمين تداوم اجراي برجام مي سازد.
