برگزاري جلسه هاي هم انديشي نشاني از توسعه يافتگي است

در ابتداي اين جلسه مهندس سيد محمد اتابك با بيان اينكه توسعه در كشور مظاهري دارد، گفت: يكي از مظاهر توسعه، فيزيكي است. كارخانه جديد، خودروي جديد، شرايطي كه همه ما در كشور مي بينيم، از جمله مظاهر فيزيكي توسعه است. او از جمله ديگر مظاهر توسعه به روابط فيمابين افراد اشاره كرد و گفت: روابط فيمابين افراد، توسعه را شكل داده و عمل مي كنند. او گفت: برگزاري چنين جلسه هايي، تشكيل انجمن هاي صنفي، فعاليت NGOها از جمله نشانه هاي توسعه يافتگي جامعه، تشكل و مجموعه كشوري است. رييس هيات مديره انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان اظهار اميدواري كرد تا مجموعه  اقدامات انجام شده توسط انجام بتواند هم دلي و مودت فيمابين جامعه سيماني كشور را افزايش دهد. او گفت: در شرايط سخت پيش روي اين موضوع براي ما تعيين كننده خواهد بود و قطع به يقين در بسياري از موارد بدون آن نمي توانيم پيش برويم. اتابك اظهار اميدواري كرد تا با همراهي و همكاري بدنه سيماني كشور اينگونه فعاليت ها گسترش يابد.

آشنايي با دكتر احمد عزيزي

سخنران مدعو اين جلسه دكتر احمدي عزيزي بود. از جمله سوابق وي رياست هيات مديره بانك هاي ملي، سپه و مسكن قابل ذكر است. او در بانكداري بين المللي، رياست بانك هاي مختلف كشور را برعهده داشته است. از جمله ديگر سوابق او، تاليفات در سطح بين المللي، معاون وزير اقتصاد، مشاور وزير اقتصاد، معاون ارشد ارزي بانك مركزي و مشاور دبير كل بانك مركزي قابل ذكر است. دكتر احمد عزيزي هم اكنون به عنوان هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي، فعاليت مي كند.

صنعت سيمان در توسعه سخت افزاري نقش محوري دارد

دكتر عزيزي، در ابتداي سخنان خود ضمن انتقاد از نبود درك نرم افزاري از توسعه در كشور، درباره درك سخت افزاري گفت: نظر به آنچه كه به صورت سخت افزاري از توسعه مي فهميم، نيازمند سيمان، آهن، مواد اوليه وكارگر هستيم و در نتيجه صنعت سيمان نفش محوري در آن خواهد داشت. او گفت: ايران از جمله اولين و بزرگترين توليدكننده هاي سيمان بوده است. او ادامه داد: همچنين از نظر ارزش افزوده، اشتغال، سرمايه گذاري ، اهميت پايه اي در همه ساخت و سازها، سهم در ارزش افزوده كه بعضي از سال ها بين 5/0 تا يك درصد GDP كشور را داشته است، مهم است.

نهادهاي مدني نشان دهنده توسعه است

اين استاد دانشگاه از وجود و فعاليت انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان ابراز خوشحالي كرد و گفت:  نهادهاي مدني نشان دهنده توسعه است. از اين روي من خوشحال مي شوم كه صنعت سيمان چنين امكاناتي دارد.

يك دهه از دست رفته در اقتصاد ايران تجربه كرده ايم

دكتر عزيزي، دهه گذشته را يك دهه از دست رفته در اقتصاد ايران دانست و گفت: در سال 2013 گزارش مهمي را مي خواندم كه مي گفت، ايران در سال 2019،  به GDP سال 2012 خواهد رسيد. در واقع يك دهه از دست رفته در اقتصاد ايران به لحاظ GDP تجربه كرده ايم. او شرايط حساس كنوني را ناشي از نبود در آمد قابل تصرف دانست و گفت: حقيقتا امروز كار مردم و بنگاه ها سخت است. دكتر عزيزي لازمه شرايط كنوني را نوآوري در كار دانست و گفت: كسي كه نوآوري پيشه كند، در آينده گرفتاري هاي كمتري را تجربه خواهد كرد. او با تاكيد بر اينكه در شرايط كنوني اقتصاد ايران با انواع تهديدها و محدوديت ها روبروست، گفت: به نظر من دولت درست برعكس كارهايي را انجام داد كه در اين يكسال بايد انجام مي داد. در شرايطي كه بايد گشايش هايي را ايجاد مي كرد. به سمت مداخله مستقيم، دستوري و كنترل همه چيز از انتها رفت. او گفت: ما به سمت كاهش كمي و كيفي توليد و توليد غير استاندارد رفته ايم. نمونه اش كاهش 53 درصدي در توليد خودروست. او گفت: در آبان ماه 97، 53 درصد كاهش در معاملات مسكن داشته ايم. شاهد كاهش 33 درصدي تعداد آپارتمان هاي معامله شده در شهريور 97 و افزايش 75 درصدي قيمت هر متر مربع كه در مواردي تا 91 درصد هم گزارش شده است، بوده ايم. او گفت: در جايي كه قدرت خريد كم مي شود و قيمت بالا مي رود، بازار كوچك مي شود و در صورت كوچك شدن بازار، توليد و كار بنگاه ها دچار مشكلات شديد مي شود و در واقع كسي قدرت كنترل اين موارد را ندارد. در حالي كه ما وانمود مي كنيم، قادر به كنترل شرايط هستيم. او گفت: در شرايط كنوني شاهد بي ثباتي بازارها، قيمت ها، نرخ ارز و نرخ بهره هستيم. عزيزي گفت: از طرفي همه چيز را رها كرده و به كنترل تقاضا چسبيده ايم و به جاي ايجاد ثبات اقتصادي، فضاي اقتصاد را امنيتي كرده ايم.  به طوري كه شايد در كوتاه مدت درآمدي داشته باشد، اما در بلند مدت هزينه امنيتي كردن اقتصاد را پرداخت خواهيم كرد.

GDP كشور منفي است

او درباره شرايط رخ داده در 6 ماهه دوم سال جاري گفت: 5 درصد كاهش در كل توليد صنعتي كشور و 18 درصد كاهش واردات در شش ماهه دوم سال داشتيم. در نتيجه بايد بگوييم كه سناريوي دوم حداقل كاهش GDP است كه 8/2 درصد منفي است و بدون نفت 8/0 درصد مثبت است كه نگاهي خوشبينانه است. احمدي درباره شرايط بازار و قيمت ها گفت: متوسط نرخ سكه در شش ماهه اول سال 97، 126 درصد افزايش داشته است و نرخ دلار 126 درصد افزايش داشته است. نرخ يورو و ساير ارزها در دامنه هاي بالاي 100 درصد افزايش قيمت داشته اند. اگر مقداري بر روند هاي بلند مدت برويم، به طور خلاصه اگر كسي كاري به اقتصاد نداشت، 2-3 درصد رشد در خودش بود كه به دليل نوآوري، سرمايه گذاري و بهره وري است. اما با همه كارهايي كه كرده ايم، عملكرد رشد بلند مدت در 40 سال اخير 8/3 درصد، تورم 20 درصد، بيكاري 12 درصد و ضريب جيني 4/0 درصد بوده است. دكتر احمد عزيزي با بيان اينكه در منطقه حادثه خيز و حساسي قرار داريم گفت: در اقتصاد، تورم، بي ثباتي بازارها، بيكاري و رشد پايين و سرمايه گذاري اندك، خلاصه وضعيت بلند مدت ما است. ضعف نهادي، تنظيم گري، نرخ سود، زيان دهي بانك ها، ساختار سررسيد بدهي ها، مطالبات سررسيد گذشته و بدهي دولتي از جمله مواردي است كه اقتصاد كشور با آن مواجه است.

مشكل اصلي ضعف نظام حكمراني است

دكتر عزيزي گفت: يكي از مشكلات ما اين است كه درك درستي از جهان و شرايط خودمان نداريم. وقتي ما مي گوييم اصلاحات بانكي يعني ما به بانك ها كمك مي كنيم و نه اينكه شما به ما پول بدهيد تا اصلاح شود. او ادامه داد: اگر بخواهيد از بانك كمك بگيريد، بايد بفهميد مشكل بانك چيست. فضا، فضاي نااطميناني قاچاق و فساد اقتصادي است. او گفت: اصل مشكل ما ضعف نظام حكمراني است. خطاي قيمت گذاري در نظام قيمت گذاري و دخالت در قيمت هاي نسبي صورت مي گيرد. عزيزي گفت: اينكه عليه بازاري ها و سرمايه دارها صحبت كنيد، آخرش چه كسي بايد براي ملت كار ايجاد كند؟! او با بيان اينكه سوداگري مطلوب و غيرمطلوب داريم گفت: سوداگري يا Enovation به دو صورت مطلوب و غير مطلوب است. اينكه هر روز با سوداگري برخورد مي شود، كار اشتباهي است. راه حل اين است كه خودمان را عوض كنيم. او درباره رشد توليد سرانه ايران از سال 1338 تا كنون گفت: از سال 1338 تا سال 1355 رشد توليد سرانه داشتيم. از سال 1356تا سال 1368 شاهد افت در اين بخش هستيم. از سال 1368 و اتمام جنگ، مجددا تا سال 1385 توليد بالا رفته است و به يكباره شاهد تزريق و رشد القايي نفت هستيم. به گفته دكتر احمد عزيزي وضعيت كشور ما هم اكنون در كنار زيمباوه و ونزوئلا قرار دارد و منفي است.

5/49 درصد تورم

عزيزي گفت: اگر بخواهيم مي توانيم تورم را كنترل كنيم، مگر اينكه خواستي وجود نداشته باشد. او بدترين تورم در طول تاريخ را مربوط به جنگ جهاني دوم به ميزان 110 درصد دانست و گفت: بهترين دامنه نيز از سال 1340 تا 1350 بوده است. هم اكنون ميزان تورم ما در پيك بعد از انقلاب 5/49 درصد بوده است و تورم نقطه به نقطه آبان ماه 5/39 درصد بوده است. رتبه جهاني ما در سال 2013، 2 بوده است و در سال 2014 به 4/0 رسيده است. او به بيان مثالي پرداخت و گفت: با 17 هزار تومان در سال 42 مي توانستند يك خانه بخرند، در سال 50 ، امكان خريد يك خودروي پيكان وجود داشت. در سال 1360 يك موتور سيكلت، در سال 1370 يك دوچرخه، سال 80 يك حلقه لاستيك و سال 94 يك كيك و نوشابه! او گفت: نرخ حقيقي سود در اقتصاد ايران منفي است. ما داريم به جامعه مي گوييم، هرچه داريد، مصرف كنيد و پس انداز نكنيد. او توضيح داد: هرجايي كه نرخ سود منفي است، سرمايه گذاري نيز منفي است.  او درباره وضعيت نقدينگي در 4 دهه گذشته گفت: ميزان نقدينگي ما در سال 1395، نسبت به سال 1360، دو هزار و 394 برابر شده است. اين ميزان هم اكنون بيش از سه هزار برابر است. او تصريح كرد: با توجه به توضيحاتي كه داديم، اقتصاد ايران دچار بيماري هلندي است كه رقابت پذيري توليد داخلي را به شدت پايين آورده است و دليل اصلي آن هم تثبيت نرخ ارز اسمي و افزايش بي رويه واردات و ريسك بروز ركود تورمي است. او گفت: ما از سال 1391 دچار ركود تورمي شده ايم و براي آينده هم همين پيش بيني مي شود.

سوداگري با پولشويي متفاوت است

دكتر احمد عزيزي درباره نقش بانك مركزي در اين شرايط گفت: بانك مركزي را به عنوان كارگزار دولت گرفتيم و به جاي اينكه بانك مركزي نهاد تامين كننده ثبات اقتصادي و كنترل تورم، باشد. وضعيتش ثبات پولي و مالي است. در واقع كنترل تورم، ثبات مالي هم قدرت و توانايي مواجه بنگاه ها و نظام مالي اقتصاد با بحران است. او گفت: سوداگري با پولشويي متفاوت است. تا آنجا كه من مي دانم سوداگري هيچ جايي غيرقانوني نيست و پولشويي هيچ جايي قانوني نيست. او گفت: به كارگيري سياست هاي پولي به عنوان ابزار اشتغال زايي، به جاي ابزار ثبات نيز از جمله ديگر دلايل است. او با انتقاد از سياست هاي پولي دولت گفت: در اوايل دولت يازدهم مي گفتند كه دولت قبلي 24 ميليارد دلار، ارز فروخته اند، در حالي كه تنها سال گذشته، 19 ميليارد دلار ارز فروخته شده است و قصد آن را ندارم كه عدد كل ارز فروخته شده توسط دولت يازدهم را بگويم. او با بيان اينكه در حالي كه خودتان آن كار را مي كنيد، چرا به آن كار ايراد مي گيرد؟ ادامه داد: اگر قبل از سال 92، 42 تن طلا فروخته شد. تنها طلا فروشي شش ماه 96 و 97، 60 تن طلا بود.

واگن هايتان متناسب با ريل باشد

دكتر عزيزي گفت: بانكداري بين المللي يك موجود بسيار پيچيده است، همانند شبكه مخابرات بين المللي، يا شبكه برق بين المللي. او گفت: در واقع به گونه اي شده است كه اگر واگن هاي شما روي ريل قرار نگيرد، بايد آن را عوض كنيد و اين فقط واگن قطارهاي كشور روسيه است كه با دنيا نمي سازد. او با بيان اينكه نمي توان خط آهن را در جهان عوض كرد، گفت: در واقع بانكداري در جهان صنعت محبوبي نيست، علت آن نيز اين است كه همه به آن بدهكارند و طلب كارها نيز همگي مي خواهند سريعا پولشان را بگيرند. او توضيح داد: بسياري از بزرگان بانكداري نقدهاي بزرگي به بانكداري بين المللي دارند. عزيزي توضيح داد: مثلا آقاي كينگ بعد از اينكه از رياست بانك مركزي انگليس بيرون آمد، كتابي به نام پايان كيمياگري نوشت و توضيح داد كه اگر كمي جلوتر برويد، شيادي مي شود، ولي شيادي قانوني و اين شيادي است كه قانون حمايتش مي كند. قانون نيز قدرت مطلق دارد. از شيادي هم كه حمايت كند، حاكم است. او گفت: اين موجود هر چه جلوتر رفته است، در دنيا يكپارچه تر شده است. بانك هاي كوچك و تك شعبه اي هم نمي توانند از اين سيستم تخطي كنند. به گفته دكتر عزيزي تعداد بانك هاي دنيا 16 هزار بانك است كه امروزه 8 هزار تاي آن در آمريكا هستند. هرچند كه در گذشته آمريكا 15 هزار بانك داشت، ولي 7 هزارتاي آن از بين رفت. او گفت: حال سياست كشور ما اين است كه هر بانكي به مشكل برخورد نجاتش دهد، اما در آمريكا 7 هزار تا از بين رفتند! او در بخشي از صحبت هاي خود گفت: تخمين دارايي هاي بانك هاي دنيا، 150 هزار ميليارد دلار است كه برابر با دو برابر توليد ناخالص جهان است. عزيزي ادامه داد: در بازار ارز دنيا روزانه بيش از 5 هزار ميليارد دلار معامله مي شود، ما با چنين موجودي سروكار داريم. سرمايه هزار بانك اول دنيا، 7 هزار ميليارد دلار است و جمع دارايي هايشان 113 ميليارد دلار است. او در بخشي از صحبت هاي خود گفت: سلامت سيستم بانكي دنيا در سال 2017 تقويت شده است و اين همانجايي است كه ما به شدت ضعيف مي شويم. به گفته دكتر عزيزي 10 بانك اول دنيا چيني هستند، هرچند كه در سيستم بانكداري دنيا كدخدا نيستند. بنابراين، چين از بزرگترين هاست. آمريكا دو بانك ، ژاپن يك بانك، فرانسه و آلمان نيز هر كدام يك بانك دارندكه بانك هاي اول دنياست. ايران نيز با نرخ ارز 4200 تومان، 250 ميليارد دلار در دارايي دارد كه تقريبا به نسبت كشوري هيچ هستيم و سرمايه و سودمان به نظر من منفي است. در نتيجه به لحاظ كمي و كيفي در دنيا متفاوت هستيم.

نيازمند برنامه ريزي بلند مدت براي تحريم ها هستيم

دكتر احمد عزيزي تاكيد كرد كه تحريم ها در ايران موقتي نيست، بلكه سابقه تحريم ها در ايران 40 ساله است. هرچند كه ايران در سطح برنامه ريزي با آن موقتي برخورد كرده است. او گفت: ما مركزي براي مقابله با تحريم ها نداريم و به صورت روزمره با آن برخورد كرده ايم. او توضيح داد: كسي كه امروز شديدترين تحريم ها را عليه ما به كار برده است، 170 سال تجريه تحريم دارد و در حال حاضر 60 كشور دنيا را تحت تحريم دارد. بيش از صد كشور دنيا را تحت محدوديت هاي تجاري قرار داده است و تقريبا جايي نيست كه آمريكا محدوديتي براي او قائل نشده باشد. او گفت:  آمريكا و سازمان ملل در دوره دولت دهم، به خصوص آمريكا طراحي هاي خود را به قدري سطحش را بالا برد كه بخش مالي و بانكي با كمترين هزينه به مهمترين ابزار تحريم در جهان تبديل شد . او ادامه داد: هدف تحريم ها فشار، محاصره و انزواي اقتصادي و سياسي براي تغيير سياست كشور است و اگر نشود تغيير نظام با اقدام نظامي كه اين را در فصل هفت ماده 42 منشور سازمان ملل توضيح داده است. او گفت: اكثر تحريم ها در دنيا به هدف خودشان نمي رسد. البته شايد به اهداف ديگري دست يابند، اما م نمي تواند تغيير نظام دهد. او به ذكر نمونه اي پرداخت و گفت: تحريم ها در عراق سبب سقوط صدام حسين نشد، هرچند كه باعث ويراني عراق شد. او گفت: امروز در تحريم هاي آمريكا عليه ايران شاهد آن هستيم كه تمام دوستان ما از ما فرار مي كنند، زيرا اگر با ما كار كنند، نظام مالي دنيا آن ها را حذف خواهد كرد.

از ابتدا معلوم بود كه برجام موفق نمي شود!

او در پاسخ به اين سوال كه چرا برجام موفق نشد؟، گفت: معلوم بود كه برجام موفق نمي شود. اين به معناي بد بودن برجام نيست، در شرايط كنوني نيز رها كردن برجام هزينه هاي بيشتري دارد. به گفته خودشان ( قبل از برداشتن تحريم ها گفته اند) تحريم ها برداشته شد، اما برداشته نشد! اين مساله برجام نبود، بلكه سياست آمريكا بود. بانك ها نيز از ترس آمريكا كاري نمي كنند و به قول هايي كه داده اند عمل نمي كنند. بانك ها از جرايم بيشتر مي ترسند. او درباره FATF گفت: از نظر FATF تقريبا همه جاي دنيا غير از ايران و كره شمالي ارتباطات بانكي برقرار است و در واقع ما از نقشه كاري بانك ها خارج شده ايم. دكتر احمد عزيزي درباره تخمين پولشويي گفت: تخمين پولشويي در ايران 197 هزار ميليارد تومان در ايران است كه به نظر من كم گويي است. اين استاد دانشگاه اشتباه تيم سياست خارجي ايران در برجام را ناشي از مسائل بانكي دانست و علت آن را عدم شناخت كافي در نظام بانكداري بين المللي، تحريم هاي باقي مانده غرب، مشكلات داخلي سيستم، درون گرايي 40 ساله و غيبت بانك هاي خارجي در كشور عنوان كرد كه مي توانست كاتاليزوري باشد براي اينكه ما را با تحولات بين المللي آشنا كند. او گفت: ماهيت كارهاي اروپا نمادين است و غير از اينكه اروپا در مقابل آمريكا ضعيف است، متحد استراتژيك آمريكاست. عزيزي ادامه داد: پيام اروپا به ما اين است كه اگر برجام را رعايت كنيد، شامل تحريم هاي سازمان ملل نمي شويد. اين بيان ديگري از رفتار است. به اين مفهوم كه اگر مي خواهيد تحريم هاي سازمان ملل برنگردد، رعايت كنيد. احمد عزيزي با اشاره به تضاد اقتصادي و سياسي در دنيا، گفت: از نظر سياسي اروپا بايد برجام را حفظ كند، اما از نظر اقتصادي نبايد به آن عمل كند. نتيجه آن براي ايران، ركود تورمي، نارضايتي عمومي و تشديد بيكاري خواهد بود. او چشم انداز سرمايه گذاري، رشد و توسعه به خصوص در بخش هاي كليدي نفت و گاز را در كشور منفي دانست.

ارائه راه حل هايي در شرايط كنوني

دكتر احمد عزيزي در بخشي از صحبت هاي خود به بيان راه حل پرداخت و گفت: كار كارشناسي در سطح ملي، مقررات زدايي، استفاده از پتانسيل بخش خصوصي و صرافي ها و نه حذف آن ها، استفاده از ايرانيان مقيم خارج از كشور و تصويب سريع قوانين چهارگانه از جمله اقداماتي است كه در اين زمينه لازم است تا انجام شود.

آنچه كه صنعت سيمان را متاثر مي كند، قيمت تمام شده است

سيد محمد اتابك رييس هيات مديره انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان ايران نيز در اين باره گفت:  آنچه كه به صنعت ما تاثير مي گذارد، قيمت تمام شده است. براساس گفته هاي آقاي دكتر احمد عزيزي، امكان تبادل تجاري ما با دنيا به سمت صفر مي رود. او گفت: شاهد آن هستيم كه قيمت مواد اوليه ما از جمله نسوز بلبرينگ و غيره به صورت انفجاري افزايش يافته است و شرايطي پيش خواهند آورد كه صنعت ديگر قادر به فروش با قيمت هاي ترميم شده نيست. او گفت: اتفاقي پيش روي صنعت است  كه كسي نمي تواند براي آن كاري كند. رييس هيات مديره انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان ايران گفت: صنعت سيمان از جمله معدود صنعت هاي كشور است كه با دو طرف معادله بين المللي كاملا مي تواند به زندگي اش ادامه دهد و شايد هم بهتر شود. او گفت: اگر ما به نرخ بين ا لمللي بفروشيم، كاملا در فروش بين المللي برنده خواهيم بود. او گفت: اين پيشنهاد را شخصا به دو دولت قبلي دادم، هرچند كه هيچ يك قبول نكردند. زيرا در وهله كوتاه مدت تبعات اجتماعي آن را حاكم خواهند ديد.